گلایه‌های مردم مهدی آباد از مشکلات بهداشتی ناشی از انبارهای ضایعات

لیلی رحمانی - سرفه های مکرر کودکان هنگام بازی، ناخوشایندترین موسیقی درکوچه و خیابان های «مهدی آباد» است. بزرگ تر ها هم همین طور، خیلی وقت ها مردها و زن ها با دستمالی که جلوی دهان گرفته اند از خیابان ها می گذرند. راهی برای فرار از هوای مسموم ناشی از سوزاندن ضایعات نیست. در محله ای مسکونی که انبارهای ضایعات سرتاسر آن را پوشانده است و هرازگاهی دود سیاه ناشی از سوزاندن ضایعات در محل پخش می شود، سرفه کردن و مبتلا شدن به حساسیت های تنفسی کم اهمیت ترین اتفاق به شمار می رود. انبارهای ضایعات بخش مهم مهدی آباد هستند. از دیوارهای مخروبه آن ها نمی شود حدس زد محوطه شان چقدر بزرگ و وسیع است، وسیع، آشفته و البته برای صاحبانشان یک بنگاه اقتصادی نه چندان شیک. تلنبار ضایعات تنها تصویری است که انتهای محوطه انبارها نقش بسته است، از ضایعات ماشین های فرسوده گرفته تا کاغذ، سیم و چوب. تخصص برخی ضایعاتی ها در خرید و فروش بعضی کالاها بیشتر است، مثلا تعدادی از آن ها دیگر کاغذ و کارتن نمی خرند و به صورت حرفه ای به دنبال خرید و فروش آهن پاره اند. از طرفی تعدادشان در خیابان های انتهای پورسینا و مهدی آباد آن قدر زیاد است که انگار بورس خرید و فروش ضایعات شهر در اینجا واقع شده است. در هر انبار صدای چند سگ نگهبان را می شود شنید، سگ های خطرناکی که صاحبانشان برای رفع تکلیف از خطرات احتمالی واژه «خطر‌سگ» را روی دیوارها نوشته اند.

دودهای سیاه و سرفه‌های مکرر

با ورود به محدوده انبارهای ضایعات می توان ابرهای کوچک و بزرگی از تجمع دودهای سیاه در آسمان مهدی آباد دید، هرچند ساکنان می گویند آتش زدن ها نیمه شب آغاز می شود و برای استشمام دود سیاه باید در ساعات مشخصی به اینجا بیایید اما در همین لحظه هم می شود دودهایی را حس کرد که اهالی می گویند علت اصلی سردردهایشان است.
در واقع انگیزه حضور ما در میان انبارهای پر از ضایعات مهدی آباد درخواست شهروندی است که سرفه های آزاردهنده اش را ناشی از آتش زدن ضایعات می داند. او می گوید ضایعاتی ها سیم ها وکابل ها را آتش می زنند تا به سیم های مسی داخلشان دست یابند.
کرمانی هم که یکی از شهروندان محله مهدی آباد است همین موضوع را تأیید می کند و می گوید: آتش سوزی های نیمه شب که بوی سیم سوخته راه می اندازد بماند، خود زباله های مرکز بازیافت (ایستگاه شماره یک خدمات شهری) هم بوی بسیار نامطبوعی دارد. آن ها نیز شبانه زباله ها را برای کمپوست به محل دیگری منتقل می کنند و تا مدت ها بوی بد آن را استشمام می کنیم.
یکی از جوان های محل هم می گوید: اگر مدتی قبل می آمدید در همه خیابان ها انبارهای ضایعات وجود داشت اما مدتی است که با آن ها برخورد می شود و به ویژه در خیابان های اصلی از تعداد آن ها کم شده است.

موش ها مهمان ناخوانده محله
شاهرخی، یکی از بانوان ساکن محله، دریچه بزرگ نزدیک یکی از سطل های زباله را نشان و ادامه می دهد: این دریچه یکی از خانه های موش هاست! هر روز هم بیشتر می شوند.
همت آبادی هم که در حال خرید از یکی از مغازه های هم‌جوار انبارهاست بیان می کند: خانه ام را موش برداشته است. از هر نوع سمی هم که استفاده می کنم فایده ای ندارد! دلیل اصلی اش همین ضایعات آلوده است. به ما بگویید چطور در این شرایط زندگی کنیم؟
یاوری هم که از قدیمی تر هاست و بارها هم برای پیگیری مشکلات ناشی از حضور انبارهای ضایعات به این در و آن در زده است بیان می کند: آن قدر تعدادشان زیاد شده است که در هیچ جای دیگری نخواهید توانست این تعداد موش را با هم ببینید. برخی از آن ها اندازه بچه گربه هستند. بارها به چشم خودم دیده ام که با کوچک ترین جابه جایی در زباله های انبارها تعداد زیادی موش به این سو‌و‌آن سو می دوند و واضح است که خیلی از آن ها به منازل ساکنان هم می روند.
به گفته یاوری پشه های آلوده هم تعداشان کم نیست. می گوید: پوست بچه ها را نگاه کنید، جای گزیدگی پشه هاست. حتی گاه به دلیل آلودگی در جای گزیدگی ها، چرک و خون جمع می شود.
خطر آتش سوزی و نامنی باحضور کیسه پشت ها
وقتی به تنها درمانگاه مهدی آباد می رویم زن جوانی، نگران در محوطه درمانگاه ایستاده است. او از خطر آتش سوزی در محل می گوید که به دلیل آتش زدن های گاه به گاه ضایعات در محل، احتمال خطر افزایش یافته است. می گوید: شانس آورده ایم یک ایستگاه آتش نشانی در محل احداث شده است.
یکی از کسبه محله هم نزدیک تر می آید و با صدایی آرام (طوری که بقیه صدای او را نشنوند) می گوید:‌بسیاری از افراد شاغل در این انبارها یا مهاجر هستند یا از بین معتادان و کودکان کم سن و سال انتخاب شده اند که این مسئله امنیت را نیز تحت تأثیر قرار داده است، به گونه ای که بسیاری از ما شب ها نمی توانیم از مقابل این انبارها عبور کنیم.
او اضافه می کند: بسیاری از کارتن خواب ها هم به امید آنکه چیزی نصیبشان شود، شب ها را با روشن کردن آتش در این اطراف می گذرانند، کیسه پشت ها هم که همیشه در این اطراف رفت و آمد می کنند.

مذاکراتی برای جابه‌جایی انبارها

انبارهای ضایعات موضوعی است که از سال ها پیش قرار بوده است توسط سازمان ساماندهی مشاغل شهری ساماندهی شود، همچنان که مدیرعامل این سازمان اوایل مهر امسال در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران جوان از صدور ۱۳۹ مورد اخطاریه، و تخلیه و پلمب ۶۷ انبار ضایعات مواد پسماندی خبر داده بود. بر اساس صحبت های بهروز کیانی تاکنون ۳۱ انبار نیز بعد از صدور اخطاریه توسط مالکان تخلیه شده اند اما درصورتی که مالکان انبارهای غیرمجاز انبارها را تخلیه نکنند و کالاهای قابل بازیافت به سازمان مدیریت پسماند تحویل داده نشود، برخورد قاطع از طریق مراجع ذی صلاح قانونی انجام خواهد شد.
اکنون برای پیگیری مشکلات ناشی از همسایگی انبارهای ضایعات با ساختمان های مسکونی در خیابان مهدی آباد به سراغ شهردار منطقه 5 مشهد می رویم. حسین عبدا... زاده با اظهار تأسف از افزایش انبارها می گوید: برای ساماندهی شرایط موجود اقداماتی در 2 مرحله در حال انجام است. ابتدا از طریق کمیسیون بند 20 (مشاغل مزاحم) و به کارگیری ابزار قانونی برای جمع آوری این انبارها وارد می شویم که تا کنون 22 انبار در این محدوده پلمب و پاک سازی شده اند. عبدا...زاده همچنین با اشاره به لزوم ساماندهی این انبارها در محلی خارج از محدوده مسکونی اضافه می کند: زمینی به متراژ 27 هکتار برای انتقال آن ها در نظر گرفته شده که اکنون در مرحله اخذ مجوزهای لازم است.او این اقدام را مثبت تلقی و اظهار امیدواری می کند که به زودی مجوزهای یاد شده اخذ خواهد شد و بعد از این اقدام، جابه جایی محل انبارها نیز صورت خواهد پذیرفت. عبدا...زاده همچنین در زمینه ایستگاه شماره 1 بازیافت شهرداری که در آن محدوده قرار دارد می گوید: مذاکراتی با سازمان پسماند انجام شده است که در صورت موافقت واحد خدمات شهری این مرکز نیز جابه جا خواهد شد.

در بازدیدها همراهی می‌کنیم!

علی اصغر حسنی، مدیر گروه بهداشت محیط و حرفه ای معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی نیز با متولی خواندن شهرداری در بحث انبارهای ضایعات می گوید: در گذشته برنامه های مشترکی بین ما و شهرداری وجود داشته است و اکنون نیز برای حفظ امنیت و بهداشت شهروندان در بازدیدهایی مشترک با شهرداری همراه می شویم، از این رو تخلف ها در صورت تأیید، به قوه قضائیه ارجاع داده می شود.
به گفته او بهداشت محیط در موارد این چنینی صرفا همراه شهرداری است و اگر موردی نیاز به تأیید داشته باشد آن را بررسی می کنیم، هرچند اگر تهدید جدی علیه بهداشت عمومی محرز شود، موضوع از طریق ماده 688 به مراجع قانونی ارجاع و برای آن ها حکم صادر
می شود.حسنی ادامه می دهد: تشخیص اینکه موردی برای بهداشت عمومی تهدید آفرین است یا نه با همراهی محیط زیست، وزارت بهداشت و در مواردی دام پزشکی صورت می پذیرد و دیگر برخوردها با مشاغل مزاحم و موارد غیر ایمن مربوط به کمیسیون های مختلف شهرداری است.